Chiều ngày 19/7, một hệ thống siêu dông mạnh đã quét qua miền Bắc, gây ra mưa dông diện rộng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều khu vực. Hiện tượng thời tiết cực đoan này đã khiến nhiều nơi xuất hiện dông mạnh, lốc xoáy và gió giật mạnh, trong đó có những khu vực ghi nhận gió mạnh lên đến cấp 10.
Theo ghi nhận từ các trạm quan trắc, tại trạm Cửa Ông (Quảng Ninh), gió mạnh cấp 7 đã được ghi nhận, trong khi Bãi Cháy (Hạ Long) đạt cấp 10 và Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) cấp 8. Đây là những cấp gió tương đương với gió bão và gió áp thấp nhiệt đới, cho thấy mức độ nghiêm trọng của hệ thống siêu dông này.
Thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cho biết, trận mưa dông chiều ngày 19/7 không phải do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Wipha. Thay vào đó, nguyên nhân của hiện tượng mưa dông mạnh là do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua khu vực Bắc Bộ, kết hợp với điều kiện nhiệt độ ở khu vực Bắc Bộ tăng cao trong 3 ngày qua.
Siêu dông là một hệ thống gồm nhiều cụm mây dông phát triển kết hợp thành hệ thống lớn, có đường kính từ vài km đến vài trăm km. Loại hình thời tiết này có thể tồn tại trong nhiều giờ, thậm chí 12-24 giờ. Các cơn dông nhiệt không thể dự báo sớm do đặc điểm nhiễu động quy mô nhỏ, hình thành rất nhanh.
Với sự hỗ trợ của trang thiết bị hiện đại như ảnh mây vệ tinh phân giải cao và radar thời tiết, cơ quan khí tượng có thể phát hiện và cảnh báo siêu dông. Tuy nhiên, do tính chất hình thành nhanh của dông nhiệt, việc cảnh báo thường chỉ có thể thực hiện trong thời gian rất ngắn, từ 45 phút đến 1 giờ đồng hồ.
Để nâng cao hiệu quả cảnh báo dông, sét trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, ngành khí tượng thuỷ văn đã xây dựng mạng lưới cảnh báo dông, sét tương đối toàn diện. Hiện có 10 radar thời tiết và 18 trạm định vị sét tự động hoạt động, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin sớm về nguy cơ thời tiết cực đoan.
Các chuyên gia khí tượng nhấn mạnh rằng mỗi cảnh báo đến sớm 10 phút có thể cứu sống hàng trăm người. Do đó, việc ứng dụng khoa học công nghệ vào cảnh báo sớm thiên tai cần được ưu tiên, đầu tư và lan tỏa đến từng người dân để nâng cao nhận thức và sự chuẩn bị trước những hiện tượng thời tiết nguy hiểm.
