Trung Quốc đã triển khai một chiến lược toàn diện để giải quyết thách thức của xe máy điện trong nhiều năm qua. Khi số lượng người sử dụng xe máy điện tại các đô thị tăng mạnh, vấn đề không chỉ nằm ở giá thành hay tiện ích mà còn ở khả năng tiếp cận nguồn sạc, đặc biệt trong môi trường sống đông đúc như các khu chung cư. Để giải quyết vấn đề này, Trung Quốc đã chủ động ứng phó bằng cách phát triển đồng thời hai hướng: mở rộng mạng lưới trạm sạc công cộng và thúc đẩy mô hình đổi pin.

Mô hình đổi pin đang được đẩy mạnh vì khả năng tiết kiệm thời gian đáng kể. Chỉ trong vài chục giây đến vài phút, người dùng có thể thay pin cạn bằng pin đầy mà không phải chờ đợi sạc truyền thống từ 3 đến 8 tiếng. Không ít doanh nghiệp còn áp dụng chính sách bán xe không kèm pin, giúp người tiêu dùng tiết kiệm chi phí ban đầu. Người dùng chỉ cần trả phí thuê bao hàng tháng và phí mỗi lần đổi pin, đồng thời không phải lo lắng về độ bền hay tuổi thọ của pin – yếu tố thường khiến nhiều người ngại đầu tư xe điện.

Hệ thống sạc truyền thống với trụ cắm điện vẫn đóng vai trò chủ lực trong mạng lưới hạ tầng phục vụ xe điện. Từ bãi đỗ xe của siêu thị, văn phòng, đến trạm dừng cao tốc và cả các khu vực ngoại ô, người dùng đều có thể dễ dàng tiếp cận điểm sạc gần nhất. Tuy nhiên, mô hình này cũng phải đối mặt với chi phí đầu tư cao. Mỗi trụ sạc có thể tiêu tốn tới hàng trăm triệu đồng, trong khi doanh thu bị giới hạn bởi chính sách bình ổn giá điện. Để hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này, chính quyền đưa ra nhiều ưu đãi, trong đó có hợp đồng thuê đất dài hạn nhằm tạo điều kiện cho các mô hình vận hành ổn định.

Một trong những thách thức lớn nhất khi phát triển phương tiện điện là làm sao để cung cấp giải pháp sạc an toàn tại các khu dân cư đông đúc. Trung Quốc tiếp cận vấn đề này bằng chiến lược từ gốc: quy định bắt buộc tích hợp hạ tầng sạc ngay từ giai đoạn thiết kế dự án nhà ở mới. Tại Bắc Kinh, các tòa nhà thương mại mới phải đảm bảo ít nhất 40% chỗ đậu xe có thể lắp trạm sạc. Với nhà ở xã hội, tỷ lệ dao động từ 18% đến 30% tùy loại. Không chỉ đặt ra chỉ tiêu, thành phố còn quy định rõ vị trí được phép bố trí trạm sạc: ưu tiên mặt đất, tránh tầng hầm sâu nhằm giảm thiểu rủi ro cháy nổ và đảm bảo khả năng tiếp cận khi có sự cố.

Với hàng triệu tòa nhà đã xây dựng từ lâu, vốn không được thiết kế để phục vụ nhu cầu sạc xe điện, Trung Quốc chọn cách linh hoạt hơn: xây dựng các khu sạc công cộng đặt bên ngoài các khu dân cư. Điều này vừa giảm thiểu rủi ro hỏa hoạn bên trong tòa nhà, vừa mang lại tiện ích cho cư dân. Chính quyền địa phương đóng vai trò điều phối giữa doanh nghiệp và ban quản lý dân cư, giúp giải quyết câu hỏi ‘ai đầu tư, ai vận hành’. Nhiều nơi còn tận dụng không gian hiệu quả bằng cách chuyển đổi chỗ đậu ô tô thành khu đỗ và sạc cho hàng loạt xe máy điện, tăng gấp nhiều lần khả năng phục vụ mà không cần mở rộng diện tích.

Ngoài hạ tầng, yếu tố con người cũng được chú trọng. Chính quyền khuyến cáo người dân không sạc xe ngay sau khi sử dụng, nên để pin nguội ít nhất 20 phút. Nơi sạc phải khô ráo, thông thoáng và tuyệt đối không sạc qua đêm nếu không có người trông coi. Nhiều khu chung cư còn áp dụng quy định nội bộ như ngắt điện sau 23 giờ hoặc chỉ cho phép sạc trong khung giờ cố định nhằm đảm bảo an toàn tối đa.

Một số thành phố của Trung Quốc được mệnh danh là ‘thiên đường’ của xe máy điện, với 12.000 trạm hoán đổi pin chỉ tính bằng giây. Người dân được hỗ trợ hơn 20 triệu/xe khi mua xe mới. Với những nỗ lực này, Trung Quốc đang không ngừng thúc đẩy sự phát triển của xe máy điện, hướng tới một tương lai giao thông xanh và bền vững.

Tình hình giao thông tại Việt Nam hiện nay đang là một vấn đề đáng quan ngại khi liên tục xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Những vụ việc này không chỉ gây ra tổn thất về người và tài sản mà còn làm ảnh hưởng đến trật tự và an toàn xã hội. Trong bối cảnh đó, Cục Cảnh sát Giao thông (CSGT) đã đưa ra đề xuất sơn hiển thị tốc độ tối đa cho phép lên mặt đường. Mục đích của đề xuất này là giảm thiểu tình trạng vi phạm tốc độ và tăng cường an toàn giao thông, một giải pháp được nhiều người ủng hộ và đang được xem xét thực hiện.

Bên cạnh vấn đề tốc độ, nhiều vụ tai nạn giao thông liên hoàn đã xảy ra do người lái xe không giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước. Theo thống kê, từ ngày 15/12/2024 đến 17/7/2025, tại TP.HCM đã xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông, làm 15 người chết và 23 người bị thương. Cơ quan chức năng đã kêu gọi người dân cần chú ý quan sát các biển báo và giữ khoảng cách an toàn để giảm thiểu nguy cơ tai nạn giao thông. Việc ý thức được tầm quan trọng của khoảng cách an toàn sẽ giúp giảm thiểu đáng kể các vụ tai nạn giao thông.

Ngoài ra, lực lượng CSGT cũng đã triển khai các biện pháp để xử lý tình trạng say xỉn khi lái xe, một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai nạn giao thông. Vào đêm 17/7, Đội CSGT đường bộ số 6 (Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) đã lập tổ công tác để xử lý vi phạm nồng độ cồn trên phố Trần Thái Tông. Cán bộ, chiến sĩ đã hóa trang để thông báo vị trí tài xế say xỉn vẫn lái xe, rồi lập chốt xử lý tại 2 đầu tuyến phố này. Những biện pháp mạnh mẽ như vậy thể hiện sự quyết tâm của lực lượng chức năng trong việc đảm bảo an toàn giao thông.

Về hạ tầng giao thông, nhiều tuyến cao tốc đang gặp vấn đề về thiết kế và xây dựng, gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Các tuyến cao tốc như Vĩnh Hảo – Phan Thiết và Cam Lộ – La Sơn đã nổi lên như những điểm nóng về tai nạn giao thông. Các chuyên gia đã chỉ ra rằng việc gọi những tuyến đường này là ‘cao tốc’ đã tạo ra một kỳ vọng sai lầm và nguy hiểm, khi chúng không đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn an toàn. Sự thiếu hụt về cơ sở hạ tầng đã gây ra nhiều hệ lụy cho người sử dụng đường bộ.

Bên cạnh đó, tình hình an toàn giao thông tại các công trình xây dựng cũng đang được quan tâm. Cầu Thạnh Đức, một tuyến giao thông huyết mạch tại tỉnh Quảng Ngãi, đã bị xuống cấp nghiêm trọng và có nguy cơ sụp lún. Cơ quan chức năng đã yêu cầu các chủ tàu cá không được neo đậu tại khu vực cầu này để đảm bảo an toàn. Tình trạng xuống cấp của cầu Thạnh Đức là một lời cảnh báo cho việc cần đầu tư và bảo trì cơ sở hạ tầng giao thông ngay lập tức.

Cuối cùng, vấn đề chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện đang được triển khai tại nhiều địa phương nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tăng cường an toàn giao thông. Tại Hà Nội, việc cấm xe máy chạy nhiên liệu hóa thạch tại nội đô đang được xem xét, và người dân đang chờ đợi các giải pháp hỗ trợ để chuyển đổi sang xe điện. Tại TP.HCM, mục tiêu chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang điện trong 3 năm đang được kỳ vọng sẽ giảm thiểu ô nhiễm và tăng cường an toàn giao thông. Việc chuyển đổi này không chỉ mang lại lợi ích về môi trường mà còn giúp giảm thiểu các vụ tai nạn giao thông do cháy nổ xe máy xăng.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh đang trở thành xu thế không thể đảo ngược trong nỗ lực bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tại buổi tọa đàm ‘Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược’ do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã tập trung thảo luận về tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, nhấn mạnh rằng mặc dù xe máy xăng mang lại sự tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ để bảo vệ sức khỏe và môi trường. Ông cũng cho biết rằng Hà Nội đang dự kiến hỗ trợ tài chính trực tiếp để người dân yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, khẳng định rằng việc chuyển đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là một bước tiến cần thiết và khả thi. Ông lấy ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này, cho thấy rằng việc thay đổi hành vi có thể đạt được thông qua sự quyết tâm và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng.

Các chuyên gia cũng thảo luận về các giải pháp hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, bao gồm việc tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng. Hà Nội đang xem xét phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ dàng tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm, từ đó khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng và giảm thiểu sử dụng xe máy chạy xăng.

Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Ông đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng nhằm loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm. Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3. Những chính sách này thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính phủ trong việc bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.

Trước những thách thức về môi trường và sức khỏe, việc chuyển đổi sang phương tiện xanh đang trở thành xu thế tất yếu. Sự tham gia tích cực của các chuyên gia, nhà quản lý và người dân là chìa khóa để thực hiện thành công mục tiêu này, hướng tới một tương lai bền vững và khỏe mạnh cho cộng đồng.

Thành phố Hồ Chí Minh đang lên kế hoạch chuyển đổi khoảng 400.000 xe máy công nghệ từ chạy xăng sang chạy điện, với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm không khí và khí nhà kính. Dự kiến, từ tháng 1/2026, thành phố sẽ ngừng ký hợp đồng đối với xe ôm công nghệ và giao hàng chạy xăng, hướng tới điện hóa 100% xe máy kinh doanh vận tải tại thành phố vào tháng 12/2029.

Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thành dự thảo đề án chuyển đổi và dự kiến trình UBND TP.HCM vào giữa tuần này. Đề án nhắm đến chuyển đổi toàn bộ xe máy từ xăng sang điện cho tất cả tài xế công nghệ và nhân viên giao hàng, giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này vào năm 2029. Khoảng 400.000 tài xế xe máy chạy xăng đang phục vụ chở khách/giao hàng qua nền tảng công nghệ tại TP.HCM.

Nhóm nghiên cứu cho rằng xe máy kinh doanh vận tải có tần suất di chuyển cao và là tác nhân gây ô nhiễm không khí do phát thải khí nhà kính và bụi mịn cao. Việc xác định và kết nối với các nền tảng số cũng là lý do ưu tiên chuyển đổi năng lượng xanh với nhóm phương tiện này. Chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện sẽ giúp tài xế tiết kiệm đáng kể chi phí nhiên liệu và bảo trì. Điện rẻ hơn xăng khoảng 80% trên mỗi km vận hành và xe máy điện cũng có ít chi tiết bảo dưỡng hơn so với xe xăng. Trung bình, mỗi tài xế có thể tiết kiệm 1 đến 1,3 triệu đồng mỗi tháng khi chuyển từ xe xăng sang xe điện.

Lộ trình chuyển đổi sẽ chia thành 4 giai đoạn, bắt đầu từ việc phấn đấu đạt 120.000 (30%) xe xăng chuyển sang xe điện vào tháng 12/2025 và tăng dần lên 50%, 80% và cuối cùng là 100% vào tháng 12/2029. Trước mắt, nhóm nghiên cứu đề xuất ngừng ký hợp đồng mới đối với xe máy xăng tham gia dịch vụ từ tháng 1/2026 và cấm hoàn toàn xe xăng chạy dịch vụ vận tải và giao hàng trên địa bàn từ tháng 12/2029.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi cũng đối mặt với nhiều thách thức như chi phí mua xe điện cao hơn khả năng tài chính của tài xế, hạ tầng trạm sạc còn sơ khai và bài toán xử lý xe máy xăng đã qua sử dụng. Để thực thi chính sách thành công, nhóm nghiên cứu đề xuất các giải pháp toàn diện bao gồm hoàn thiện khung pháp lý, xây dựng lộ trình bắt buộc, phát triển hạ tầng trạm sạc, cung cấp hỗ trợ tài chính cho tài xế và xây dựng cơ chế tín chỉ carbon.

Nhóm nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang xe điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí và khí nhà kính mà còn giúp tài xế tiết kiệm chi phí và tăng cường hiệu quả kinh doanh. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các bên liên quan, bao gồm chính quyền, doanh nghiệp và tài xế.

Trong thời gian tới, Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM sẽ tiếp tục hoàn thiện đề án chuyển đổi và trình UBND TP.HCM phê duyệt. Đồng thời, các bên liên quan sẽ phải cùng nhau nỗ lực để triển khai lộ trình chuyển đổi sang xe điện một cách hiệu quả và thành công.