Các nhà khoa học đã phát hiện một mối liên kết đáng ngạc nhiên giữa vitamin D và một gen duy nhất có tên SDR42E1. Gen này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể hấp thụ vitamin D, một chất dinh dưỡng cần thiết cho xương, cơ và hệ miễn dịch. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng gen này cũng đóng vai trò mạnh mẽ trong việc phòng chống ung thư. Khi họ tắt gen này trong các tế bào ung thư, các khối u đã ngừng phát triển.

Khám phá này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới nhằm ngăn chặn gen này để chống lại ung thư hoặc tăng cường nó để cải thiện sức khỏe trong các tình trạng khác như bệnh tự miễn. Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, không chỉ là một chất dinh dưỡng quan trọng mà còn là thành phần xây dựng cho calcitriol, một loại hormone giúp cơ thể hấp thụ canxi và phosphate – các khoáng chất cần thiết cho xương khỏe mạnh.

Calcitriol cũng hỗ trợ chức năng cơ và dây thần kinh khỏe mạnh, điều chỉnh sự phát triển của tế bào và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng đúng của hệ miễn dịch. Trong một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Frontiers in Endocrinology, các nhà khoa học đã xác định gen SDR42E1 là cần thiết cho việc cơ thể hấp thụ vitamin D thông qua hệ tiêu hóa và xử lý nó tiếp theo.

Phát hiện này có thể có ý nghĩa lớn đối với các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc ung thư. Khi ngăn chặn hoặc ức chế SDR42E1, có thể ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư một cách có chọn lọc, theo Tiến sĩ Georges Nemer, giáo sư và phó dean nghiên cứu tại Đại học College of Health and Life Sciences tại Đại học Hamad Bin Khalifa ở Qatar.

Một gen bị vỡ dẫn đến một bước đột phá. Đội nghiên cứu được thúc đẩy bởi các nghiên cứu trước đó đã liên kết một đột biến cụ thể trong gen SDR42E1, nằm trên nhiễm sắc thể16, với sự thiếu hụt vitamin D. Đột biến này đã rút ngắn sản phẩm protein của gen, khiến nó không hoạt động.

Để khám phá vai trò của nó sâu hơn, đội nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 để vô hiệu hóa SDR42E1 trong một dòng tế bào ung thư đại trực tràng được gọi là HCT116. Các tế bào này thường biểu hiện mức độ cao của SDR42E1, cho thấy rằng gen này có thể rất quan trọng đối với sự sống sót của chúng.

Khi gen bị vô hiệu hóa, các tế bào ung thư không còn có thể phát triển mạnh. Hàng nghìn gen phản ứng – và khối u thu nhỏ. Khi bản sao SDR42E1 bị lỗi được đưa vào, khả năng sống sót của các tế bào ung thư giảm xuống 53%. Không ít hơn 4.663 gen ‘xuôi dòng’ đã thay đổi mức độ biểu hiện của chúng, cho thấy rằng SDR42E1 là một công tắc phân tử quan trọng trong nhiều phản ứng cần thiết cho sức khỏe của tế bào.

Những kết quả này cho thấy rằng ức chế gen có thể giết chết tế bào ung thư một cách có chọn lọc, trong khi để các tế bào lân cận không bị tổn thương. Một con đường hai chiều: chống ung thư hoặc tăng cường sức khỏe. Kết quả của chúng tôi mở ra các lộ trình tiềm năng mới trong ung thư học chính xác, mặc dù việc dịch thuật lâm sàng vẫn cần xác thực đáng kể và phát triển lâu dài.

Theo Tiến sĩ Nagham Nafiz Hendi, giáo sư tại Đại học Trung Đông ở Amman, Jordan, kết quả hiện tại cho thấy rằng SDR42E1 có thể cắt hai cách: tăng nhân tạo mức độ SDR42E1 trong các mô cục bộ thông qua công nghệ gen có thể có lợi tương tự, tận dụng các hiệu ứng sức khỏe đã biết của calcitriol.

Có thể tăng cường gen giúp ích trong các bệnh khác? Bởi vì SDR42E1 có liên quan đến chuyển hóa vitamin D, chúng tôi cũng có thể nhắm mục tiêu vào nó trong bất kỳ bệnh nào khác mà vitamin D đóng vai trò điều tiết. Tuy nhiên, các ứng dụng rộng rãi hơn phải được thực hiện một cách thận trọng, vì ảnh hưởng lâu dài của SDR42E1 đối với sự cân bằng vitamin D vẫn cần được hiểu đầy đủ.

Tham khảo: SDR42E1 modulates vitamin D absorption and cancer pathogenesis: insights from an in vitro model, của Nagham Nafiz Hendi và Georges Nemer, 27 tháng 5 năm 2025, Frontiers in Endocrinology. DOI: 10.3389/fendo.2025.1585859

Chế độ ăn uống của trẻ em thay đổi theo từng giai đoạn phát triển để phù hợp với sự tăng trưởng của cơ thể. Tuy nhiên, có một số chất dinh dưỡng không thể thiếu giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch và phòng chống bệnh tật. Trong đó, vitamin D đóng vai trò quan trọng hàng đầu.

Vitamin D hỗ trợ sức khỏe xương và tăng cường hệ miễn dịch. Chất này giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, điều cần thiết cho sự phát triển của xương. Ngoài ra, vitamin D còn giúp giảm viêm và tăng khả năng miễn dịch. Nguồn cung cấp vitamin D bao gồm ánh nắng mặt trời và một số thực phẩm như cá hồi, sữa tăng cường và ngũ cốc.

Trẻ em dưới 12 tháng tuổi cần 400 IU vitamin D mỗi ngày để phát triển xương và sức khỏe tổng thể. Sau 12 tháng, nhu cầu của trẻ tăng lên 600 IU. Lúc này, việc bổ sung vitamin D là cần thiết vì sữa mẹ không cung cấp đủ lượng vitamin D.

Bên cạnh vitamin D, sắt cũng là một khoáng chất quan trọng với trẻ em. Sắt giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan trong cơ thể thông qua hemoglobin trong máu. Oxy là yếu tố cần thiết để sản xuất năng lượng trong tế bào.

Khi lượng sắt thấp, cơ thể không đủ oxy để hoạt động hiệu quả, dẫn đến mệt mỏi, yếu đuối. Vitamin C là một loại vitamin giúp tăng khả năng hấp thụ sắt trong cơ thể. Khi kết hợp với thực phẩm giàu sắt, vitamin C có thể chuyển đổi sắt không heme thành dạng dễ hấp thụ hơn cho cơ thể.

Trẻ em từ 1-3 tuổi cần khoảng 7 mg kẽm mỗi ngày để đảm bảo phát triển toàn diện và duy trì chức năng miễn dịch khỏe mạnh. Cung cấp đủ kẽm trong giai đoạn này không chỉ hỗ trợ tăng trưởng mà còn giúp phát triển trí não.

Như vậy, các bậc phụ huynh cần chú ý đến việc cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ em để giúp chúng phát triển toàn diện và khỏe mạnh.

Ánh nắng mặt trời buổi chiều không chỉ mang lại cảm giác thư giãn sau một ngày làm việc mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tổng thể. Theo BS.CKI Nguyễn Hữu Khánh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, ánh sáng tự nhiên có tác động trực tiếp lên vùng dưới đồi của não bộ, nơi điều khiển sản xuất melatonin, hormone chính giúp thúc đẩy buồn ngủ.

Ánh sáng mặt trời vào buổi chiều giúp cơ thể điều chỉnh đồng hồ sinh học và chuẩn bị cho giấc ngủ đêm. Quá trình này làm cho cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ ban đêm và thức dậy tỉnh táo vào sáng hôm sau. Ngoài ra, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời còn kích thích cơ thể tổng hợp vitamin D, một dưỡng chất thiết yếu đối với hệ miễn dịch, thần kinh và giấc ngủ.

Thiếu vitamin D có thể làm tăng nguy cơ mất ngủ, ngủ không sâu giấc, kéo theo cảm giác mệt mỏi kéo dài vào ban ngày. Do đó, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời buổi chiều là rất quan trọng, đặc biệt là đối với những người có thói quen ở trong nhà hoặc làm việc trong văn phòng kín suốt cả ngày.

Để có được lợi ích từ ánh nắng mặt trời, mọi người nên dành khoảng 15-30 phút mỗi chiều ra ngoài, vận động nhẹ dưới ánh nắng. Điều này không chỉ giúp thư giãn cơ thể mà còn giải tỏa căng thẳng sau giờ làm việc, hít thở không khí trong lành và cải thiện giấc ngủ.

BS.CKI Nguyễn Hữu Khánh cũng khuyến cáo mọi người nên tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên và lối sống lành mạnh để có giấc ngủ chất lượng hơn. Điều này bao gồm hạn chế dùng thiết bị điện tử trước giờ ngủ, tránh ăn tối muộn, không uống cà phê hoặc rượu bia vào chiều tối và duy trì thời gian ngủ – thức ổn định mỗi ngày.

Một chế độ ăn uống cân bằng với nhiều rau, trái cây, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống có đường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện giấc ngủ. Bổ sung thêm một số dưỡng chất thiên nhiên như việt quất (blueberry), bạch quả (ginkgo biloba) có thể giúp chống gốc tự do, hỗ trợ hoạt động não bộ và cải thiện giấc ngủ.

Đối với những người có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ, việc đi khám chuyên khoa Thần kinh để được tư vấn và điều trị phù hợp là rất cần thiết. Đảm bảo rằng mọi người đều có thể tận hưởng lợi ích từ ánh nắng mặt trời và lối sống lành mạnh để có một giấc ngủ chất lượng và sức khỏe tổng thể tốt hơn.