Các nhà khoa học Cambridge phát hiện mối liên hệ tích cực giữa ô nhiễm không khí và sa sút trí tuệ ở người lớn khỏe mạnh trước đây. Một nghiên cứu đánh giá có hệ thống 51 nghiên cứu cho thấy cứ với mỗi 10 microgram trên mét khối của PM2.5, nguy cơ sa sút trí tuệ của một cá nhân tăng 17% hoặc 13%. Nguyên nhân phổ biến nhất của sa sút trí tuệ là bệnh Alzheimer và tại Anh có khoảng 982.000 người mắc bệnh này.
Chất lượng không khí tại Kinshasa, Cộng hòa Dân chủ Congo hiện đang dưới mức tiêu chuẩn, với ngày 8 tháng 8 năm 2025 được ghi nhận là ngày thành phố này trở thành thành phố lớn ô nhiễm nhất thế giới. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc đốt cháy sinh khối, khí thải từ bếp củi gia đình và nhiên liệu rắn khác, cùng với ô nhiễm từ các nguồn công nghiệp. Người dân được khuyến cáo tránh các hoạt động ngoài trời và theo dõi thường xuyên mức độ ô nhiễm không khí.
Giảm ô nhiễm không khí có thể đẩy nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu. Loại bỏ khí thải như SO₂ ở Đông Á làm giảm hiệu ứng làm mát của bụi trong không khí. Để giảm hậu quả của nhiệt độ tăng, cần tập trung giảm khí nhà kính như CO₂, methane và các giải pháp bền vững như trồng cây, thu giữ carbon và chuyển đổi năng lượng.
Bụi phủ trắng nhà cửa, hàng quán ở Huế do bụi mịn từ công trình cầu Lim1 phát tán.
Trí tuệ nhân tạo được sử dụng để dự báo ô nhiễm không khí, nhằm bảo vệ sức khỏe học sinh trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương.
Ô nhiễm không khí trong thời kỳ mang thai và ở độ tuổi 0-5 có thể gây giảm chỉ số IQ ở trẻ. Các chất như hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) có thể ảnh hưởng đến chỉ số IQ. Trẻ có mức PAH cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn 4-5 điểm.
Nghiên cứu trên Nature phát hiện ô nhiễm không khí, đặc biệt là hạt bụi mịn PM2.5, liên quan đến đột biến ADN trong ung thư phổi giống như khi hút thuốc.
Tọa đàm “Chuyển đổi xe xăng sang xe điện” của Đài Tiền Phong nhấn mạnh việc giảm ô nhiễm không khí từ giao thông, đặc biệt ở vành đai 1 của Hà Nội. Các chuyên gia cho biết ô nhiễm từ giao thông chiếm 35%, trong đó khí thải và bụi từ hoạt động giao thông chiếm 12% và 23%. Để chuyển đổi thành công, cần sự hợp tác giữa chính quyền, người dân, và doanh nghiệp trong việc xây dựng hạ tầng, hoàn thiện chính sách và chuyển đổi cây xăng thành điểm sạc xe điện.
Urenco đã áp dụng phương pháp rửa đường và sử dụng xe phun sương áp lực cao để giảm bụi mịn tại Hà Nội, đánh dấu một bước tiến trong nỗ lực chống ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, các chuyên gia môi trường cho rằng, giải pháp này chỉ mang tính tạm thời và không thể thay thế cho các biện pháp dài hạn. Để giải quyết triệt để vấn đề, Hà Nội cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như kiểm soát khí thải xe máy cũ, giám sát các công trình xây dựng, xử lý nguồn bụi từ các làng nghề và tăng cường diện tích xanh.
TPHCM lấy ý kiến hạn chế xe xăng ở khu vực nguy cơ ô nhiễm cao
Hà Nội – Chính phủ đã có chỉ thị nhằm giảm ô nhiễm không khí, yêu cầu thực hiện các biện pháp quyết liệt như cấm xe máy vào vành đai 1. Tuy nhiên, chỉ cấm xe xăng chưa đủ, cần xử lý đồng bộ các nguồn phát thải và có lộ trình chuyển đổi hiệu quả. ưu tiên phát triển giao thông công cộng, tăng số lượng xe buýt sạch, mở rộng hệ thống metro và số hóa hệ thống vé.
Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về chuyển đổi giao thông đô thị tại Hà Nội, hướng tới xây dựng thành phố bền vững. Chỉ thị này thể hiện tư duy cải cách, nhằm giảm ô nhiễm không khí và phát triển giao thông công cộng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính ký Chỉ thị 20 về nhiệm vụ cấp bách ngăn chặn ô nhiễm môi trường, yêu cầu Hà Nội chuyển đổi phương tiện di chuyển xanh trước năm 2026. Hiện Hà Nội có 6,9 triệu xe máy, đóng góp lớn vào ô nhiễm không khí, và cần thực hiện lộ trình chuyển đổi để theo kịp xu thế đô thị bền vững.
Hà Nội dự kiến cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ tháng 7/2026. Xe máy xăng và ôtô cá nhân sẽ bị hạn chế trong vành đai 1 và 2 từ 2028 và vành đai 3 từ 2030. Nhiều thành phố lớn như Mexico, Paris cũng có chủ trương hạn chế xe máy xăng để giảm ô nhiễm.
