Các hình thức vận động đơn giản như yoga, thái cực quyền, chạy bộ hay đi bộ nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện đáng kể chứng mất ngủ, theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí BMJ Evidence-Based Medicine.

Mất ngủ là tình trạng khó đi vào giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ hoặc thường xuyên tỉnh giấc vào ban đêm kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Các nhà nghiên cứu tại Trung Quốc đã phân tích tổng hợp 22 thử nghiệm lâm sàng với sự tham gia của 1.348 bệnh nhân và 13 biện pháp khác nhau nhằm cải thiện giấc ngủ.

Trong đó, có 7 phương pháp luyện tập thể chất cụ thể, gồm yoga, thái cực quyền, đi bộ hoặc chạy bộ, kết hợp thể dục nhịp điệu và rèn luyện sức mạnh, tập tạ riêng lẻ, thể dục nhịp điệu kết hợp trị liệu và các bài tập aerobic hỗn hợp. Kết quả cho thấy phương pháp yoga đặc biệt hiệu quả, giúp kéo dài thời gian ngủ thêm gần 2 giờ và giảm thời gian thức giấc sau khi đã ngủ xuống gần 1 giờ.

Đi bộ hoặc chạy bộ cũng được ghi nhận có tác dụng làm giảm mức độ nghiêm trọng của chứng mất ngủ, trong khi thái cực quyền giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Các nhà khoa học cho rằng các bài tập yoga với trọng tâm là nâng cao nhận thức cơ thể và kiểm soát nhịp thở có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng lo âu, trầm cảm, hai yếu tố thường ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Với thái cực quyền, kỹ thuật này tập trung vào việc điều hòa hơi thở và thư giãn cơ thể, đồng thời có thể giúp tăng cường khả năng kiểm soát cảm xúc. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy việc đi bộ hoặc chạy bộ có thể làm giảm nồng độ hormone căng thẳng cortisol và tăng cường melatonin – loại hormone đóng vai trò điều hòa chu kỳ giấc ngủ.

Các tác giả cho biết phát hiện từ nghiên cứu này tiếp tục củng cố tiềm năng trị liệu của các hình thức vận động thể chất trong điều trị chứng mất ngủ. Với các ưu điểm như chi phí thấp, ít tác dụng phụ và dễ tiếp cận, các phương pháp như yoga, thái cực quyền, đi bộ hay chạy bộ rất phù hợp để tích hợp vào hệ thống y tế cơ sở và các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng lưu ý rằng một số thử nghiệm trong phân tích vẫn còn hạn chế về mặt phương pháp luận. Dù vậy, nghiên cứu vẫn cung cấp bằng chứng so sánh toàn diện về hiệu quả của các hình thức vận động thể chất trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ ở người mắc chứng mất ngủ.

Nhóm nghiên cứu cũng kêu gọi cần có thêm các thử nghiệm quy mô lớn hơn với chất lượng cao để khẳng định và mở rộng kết luận hiện tại. Ngoài các biện pháp vận động, nghiên cứu cũng xem xét những phương pháp không dùng thuốc khác như liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT), châm cứu, massage và thay đổi lối sống. Nhiều thử nghiệm chỉ ra rằng CBT hiệu quả hơn và có tác dụng lâu dài hơn thuốc trong điều trị mất ngủ.

Chạy bộ là một môn thể thao được chứng minh mang lại nhiều lợi ích cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Qua các nghiên cứu khoa học, chạy bộ không chỉ hỗ trợ duy trì vóc dáng mà còn có tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể của con người. Một trong những lợi ích nổi bật của chạy bộ là khả năng cải thiện tâm trạng một cách hiệu quả. Một nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Texas, Mỹ, đã chỉ ra rằng việc chạy bộ trên máy trong 30 phút giúp cải thiện tâm trạng rõ rệt ở những người mắc chứng trầm cảm nặng. Ngoài ra, chạy bộ cũng có tác dụng nâng cao tinh thần và giảm nguy cơ rối loạn cảm xúc ở những người khỏe mạnh.

Chạy bộ cũng được chứng minh là có tác dụng tốt cho trí nhớ và sự tập trung. Các hình thức vận động như chạy bộ hay đi bộ nhanh giúp tăng cường khả năng ghi nhớ và tập trung, đặc biệt là ở trẻ em và người lớn tuổi. Ở người cao tuổi, hoạt động này còn giúp duy trì sự tỉnh táo và cải thiện chức năng nhận thức theo thời gian. Điều này cho thấy chạy bộ không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn có lợi cho sức khỏe tinh thần và nhận thức.

Bên cạnh đó, chạy bộ còn giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách hiệu quả. Theo một công bố trên Tạp chí Tim mạch Hoa Kỳ, chỉ cần dành khoảng 5 phút mỗi ngày cho việc chạy bộ đã giúp tăng tuổi thọ đáng kể. Đồng thời, nghiên cứu cũng khẳng định việc chạy nhiều hơn không gây hại cho tim, thậm chí những người chạy tới 64km mỗi tuần có trái tim khỏe mạnh hơn so với nhóm chỉ chạy 20km. Điều này cho thấy rằng chạy bộ không cần phải thực hiện với cường độ cao để mang lại lợi ích cho tim mạch.

Chạy bộ cũng giúp tăng cường hệ xương khớp, phát triển cơ bắp toàn thân và hỗ trợ giảm cân, giữ vóc dáng. Ngoài ra, chạy bộ còn giúp kéo dài tuổi thọ, cải thiện chất lượng giấc ngủ, hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc ung thư. Với những lợi ích đa dạng như vậy, chạy bộ thực sự là một hoạt động thể thao đáng khuyến khích cho mọi người.

Khi mới bắt đầu chạy bộ, người tập nên điều chỉnh thời gian và quãng đường linh hoạt dựa trên tình trạng sức khỏe và thể lực hiện tại. Một số khuyến nghị cho người mới tập là bắt đầu bằng việc chạy khoảng 800 mét mỗi ngày, tăng dần thời gian hoặc quãng đường theo khả năng và không nên tăng cường độ tập quá nhanh. Việc tăng cường độ tập quá nhanh có thể dẫn đến chấn thương hoặc ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, vì vậy người tập cần phải có kế hoạch và tiến hành một cách hợp lý.