Người Mông ở xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu, đã và đang tích cực thay đổi tư duy sản xuất và tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế bền vững. Với niềm tin vào Đảng và bộ máy chính quyền địa phương, người Mông tại đây đã đoàn kết, đồng lòng xây dựng nếp sống văn hóa mới.

Việc thành lập xã Mường Kim trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và quy mô dân số của 4 xã đã mang lại không gian phát triển mới cho người dân. Cán bộ gần dân, sát dân đã giải quyết kịp thời các vướng mắc và khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh để thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển. Xã Mường Kim có 16 bản, với 540 hộ và 3.561 nhân khẩu người Mông, tập trung ở các bản như Huổi Pắc, Pá Khoang, Hô Ta, Tu San.

Địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Một số giống cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế cao như chè, chanh leo, đào chín sớm, lê, mắc-ca, quế đã được đưa vào gieo trồng. Đồng bào Mông ở đây đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển chăn nuôi hàng hóa và đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng.

Bên cạnh đó, người Mông ở xã Mường Kim đã đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm thông qua đầu tư homestay, giữ gìn nghề truyền thống và xây dựng, duy trì chợ phiên Nậm Pắt. Chợ phiên này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, mang lại thu nhập cho người dân.

Diện mạo các bản người Mông ở Mường Kim đã thay đổi đáng kể với giao thông đến trung tâm xã được nâng cấp, mở rộng và các bản có nhà văn hóa, trường học được đầu tư kiên cố. Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, cho biết cấp ủy, chính quyền xã đã bàn bạc và phân vùng phát triển theo từng thành phần dân tộc. Đối với đồng bào Mông, xã vận động bà con phát triển cây chè, cây ăn quả ôn đới và tập trung quảng bá, thu hút đầu tư, huy động nguồn lực phát triển hệ thống homestay, điểm du lịch và du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.

Với những nỗ lực không ngừng, người Mông ở xã Mường Kim đang ngày càng cải thiện đời sống và vươn lên thoát nghèo. Sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và sự tự nguyện thay đổi của người dân đã tạo nên một bức tranh phát triển mới cho xã Mường Kim.

Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII sẽ chính thức diễn ra từ ngày 1 đến 3 tháng 8 tại xã Nam Trà My, thành phố Đà Nẵng. Sự kiện này được tổ chức với mục đích tôn vinh cây sâm Ngọc Linh, một loại dược liệu quý và được mệnh danh là ‘quốc bảo’ của Việt Nam. Đồng thời, lễ hội cũng nhắm tới việc quảng bá du lịch sinh thái và bản sắc văn hóa núi rừng Trường Sơn, cũng như thúc đẩy du lịch xanh và du lịch cộng đồng tại địa phương.

Qua 7 lần tổ chức, Lễ hội Sâm Ngọc Linh đã trở thành một sự kiện văn hóa – kinh tế quan trọng, mang đậm dấu ấn bản sắc của vùng Trường Sơn. Lễ hội không chỉ góp phần vào chiến lược phát triển nông nghiệp công nghệ cao và du lịch sinh thái của thành phố Đà Nẵng sau khi hợp nhất, mà còn khẳng định vai trò đặc biệt của cây sâm quý trong nền văn hóa và kinh tế địa phương. Năm nay, lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động chính như tham quan rừng sâm, trải nghiệm sinh hoạt cùng đồng bào bản địa, giao lưu văn hóa và tham quan sàn giao dịch Sâm Ngọc Linh.

Thông qua các hoạt động này, lễ hội hướng đến việc thúc đẩy du lịch xanh, du lịch cộng đồng và bảo tồn văn hóa vùng cao. Việc tổ chức lễ hội cũng thể hiện sự nỗ lực của chính quyền và nhân dân xã Nam Trà My trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của cây sâm Ngọc Linh, cũng như quảng bá du lịch sinh thái và bản sắc văn hóa của địa phương.

Kinh phí tổ chức lễ hội được huy động từ ngân sách và xã hội hóa, đảm bảo công khai, tiết kiệm và hiệu quả. Với những nỗ lực trong việc tổ chức Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII, xã Nam Trà My hy vọng sẽ tiếp tục thu hút du khách, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và quảng bá rộng rãi giá trị của ‘quốc bảo’ Sâm Ngọc Linh đến với công chúng.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã và đang nỗ lực không ngừng để giữ gìn và phát huy những giá trị di sản văn hóa dân tộc, đồng thời lan tỏa rộng rãi truyền thống lịch sử và bản sắc văn hóa đến cộng đồng. Đây là một biểu hiện cụ thể của tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề, xuất phát từ tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh rằng di sản văn hóa là linh hồn trường tồn của một dân tộc.

Thực hiện các nội dung đột phá về bảo tồn văn hóa phi vật thể, bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, quản lý hiện vật, tư liệu, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Đồng chí Ngô Thị Hải Yến, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La cho biết, Chi bộ có 45 đảng viên, thường xuyên tổ chức các cuộc sinh hoạt chuyên đề với nội dung phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ quan. Mỗi cán bộ, đảng viên đều cụ thể hóa và đăng ký từ 2-3 phần việc làm theo Bác, cụ thể và sát với nhiệm vụ chuyên môn.

Trong giai đoạn 2016-2024, Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. 15 di sản văn hóa phi vật thể của Sơn La đã được công bố và đưa vào danh mục quốc gia; trong đó, nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ngoài ra, có 10 di tích được xếp hạng; hơn 35.000 hiện vật, tư liệu được bảo quản tại Bảo tàng Sơn La. Mỗi năm, đơn vị nghiên cứu, sưu tầm thêm từ 200 đến 300 hiện vật, tư liệu phục vụ trưng bày.

Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La cũng đã chú trọng ứng dụng số hóa di sản vào công tác chuyên môn. Họ tiến hành kiểm kê đồng bộ, số hóa, chuẩn hóa tư liệu, hiện vật và đưa đến công chúng qua website hoặc mã QR-Code. Chi bộ đã chỉ đạo triển khai nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh, trưng bày cố định chuyên đề “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Sơn La”, giới thiệu hiện vật, hình ảnh quý về tình cảm của Bác đối với đồng bào, cũng như tình cảm của đồng bào các dân tộc Sơn La dành cho Bác.

Trong 2 năm (2023 và 2024), Chi bộ đã triển khai mô hình “Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương tại điểm Di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La” cho học sinh các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh. Họ đã tổ chức 154 cuộc giáo dục truyền thông, thu hút trên 320.000 lượt học sinh, sinh viên và chiến sĩ các lực lượng vũ trang tham gia.

Bằng tinh thần trách nhiệm và tình yêu với nghề, Chi bộ Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đang từng ngày học và làm theo Bác bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trong gìn giữ lịch sử, văn hóa và lan tỏa hình ảnh Bác Hồ – vị lãnh tụ vĩ đại đến với mỗi người dân. Những nỗ lực này không chỉ giúp hun đúc tình yêu quê hương, đất nước từ những giá trị di sản bền vững mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng văn hóa đa dạng và phong phú.

Vùng đồng bằng sông Cửu Long có trên 100 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi đời sống văn hóa tinh thần của bà con đã có nhiều bước tiến đáng kể nhờ sự nỗ lực của người dân và sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Trung ương, địa phương. Đặc biệt, văn hóa Khmer ở đây đã trở thành nét bản sắc của vùng đất, với nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được phục hồi và phát triển.

Đời sống ngày càng được nâng cao là điều kiện thuận lợi để đồng bào Khmer thụ hưởng văn hóa tinh thần tốt hơn. Nhiều lễ hội văn hóa, nghi thức tôn giáo được gìn giữ, trở thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo như: Lễ Chôl Chnaam Thmây (mừng năm mới), Sen Đôn-ta (lễ cúng ông bà), Oóc Om Bóc (lễ cúng trăng), lễ nhập hạ, xuất hạ… Lễ hội đua ghe ngo (thành phố Cần Thơ), đua bò truyền thống (tỉnh An Giang) thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài địa phương đến theo dõi, cổ vũ.

Không chỉ có lễ hội, mà những ngôi chùa với những kiến trúc nghệ thuật đặc sắc cũng là nơi thu hút nhiều du khách đến tham quan. Đến với các ngôi chùa Khmer, du khách có thể tìm hiểu một số tập tục được gìn giữ bao đời nay như Lễ dâng cơm, Lễ Kathina (Lễ dâng y cà sa), tục gửi con vào chùa tu học giáo lý Phật pháp, học làm người…

Văn hóa Khmer Nam Bộ từ lâu đã trở thành nét bản sắc của vùng đất Cần Thơ. Với sự độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, đây chính là nguồn tài nguyên quý báu để phát triển loại hình du lịch văn hóa, góp phần đưa Cần Thơ trở thành một trong những điểm đến nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ, cho biết mỗi ngôi chùa Khmer đều là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương. Đây không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tâm linh, mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo.

Thời gian qua, các tỉnh, thành phố ở khu vực miền Tây Nam Bộ đã thực hiện nhiều chính sách chăm lo đời sống của đồng bào dân tộc Khmer, trong đó, đặc biệt quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống; góp phần tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ mai sau.

Tuy nhiên, các thiết chế văn hóa – thể thao, trang thiết bị hỗ trợ sinh hoạt văn nghệ, thể thao ở các xã vùng đồng bào dân tộc Khmer chưa hoàn thiện, còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hóa của người dân. Nhiều loại hình văn hóa dân gian của đồng bào dân tộc Khmer đang có dấu hiệu bị lãng quên.

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng.