Trong bối cảnh giao thông đường bộ tại Việt Nam, tai nạn liên quan đến xe máy và ô tô vẫn đang là một vấn đề đáng quan ngại. Dữ liệu từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho thấy, hơn 60% các vụ tai nạn đường bộ tại Việt Nam có sự liên quan đến xe máy, trong đó một phần lớn các vụ xảy ra do xung đột với ô tô trên cùng một làn đường. Nguyên nhân chính dẫn đến các tai nạn này bắt nguồn từ sự chênh lệch về tốc độ, kích thước và đặc điểm vận hành giữa ô tô và xe máy.
Tách riêng làn đường cho ô tô và xe máy được xem là một giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu nguy cơ va chạm và tạo điều kiện cho các phương tiện di chuyển an toàn hơn. Xe máy thường di chuyển với tốc độ thấp hơn và có nguy cơ bị khuất tầm nhìn khi đi chung làn với ô tô, đặc biệt là xe tải hoặc xe buýt. Tại các đô thị lớn như Hà Nội, tình trạng ùn tắc giao thông là vấn đề thường xuyên xảy ra. Việc tách riêng làn đường giúp phân luồng giao thông hợp lý, cho phép ô tô và xe máy di chuyển ở tốc độ phù hợp với đặc tính của từng loại phương tiện. Điều này không chỉ giúp giảm ùn tắc mà còn tối ưu hóa việc sử dụng hạ tầng giao thông.
Hiện nay, nhiều tuyến quốc lộ chỉ có hai làn xe (mỗi bên), khi cần tránh vượt, ô tô thường phải chạy vào làn xe máy, mật độ lưu thông dày nên xe máy cũng thường xuyên lấn qua làn ô tô. Trên một số tuyến có ba làn xe nhưng làn hỗn hợp thì dành cho cả ô tô (bao gồm cả xe tải) và xe máy. Trong khi số lượng xe máy rất lớn và ý thức của người lái xe không phải lúc nào cũng tốt, mặt đường ở nhiều nơi còn xấu và hỏng, vì vậy luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn, đặc biệt là với người đi xe máy.
Ngành giao thông vận tải cần khẩn trương triển khai phương án tách riêng làn ô tô và xe máy trên các quốc lộ, tỉnh lộ hoặc các tuyến có mật độ giao thông cao. Nếu chưa thể tách riêng làn ngay lập tức, cần có những biện pháp xử lý phù hợp để hạn chế việc trộn làn như hiện nay.
Để giảm thiểu tai nạn giao thông, cần kết hợp đồng bộ giữa việc nâng cao ý thức của người tham gia giao thông và việc cải tạo, nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông. Một mặt đường rộng là điều kiện cần nhưng phải được tổ chức giao thông hợp lý mới là điều kiện đủ để góp phần giảm thiểu tai nạn.
Có bốn giải pháp đồng bộ được đề xuất để giải quyết vấn đề này. Thứ nhất, ở những khu vực có thể mở rộng được (nhất là trên một số tuyến quốc lộ), cần sớm tiến hành nâng cấp, mở rộng để bảo đảm có một làn xe máy đủ rộng và không lẫn với làn ô tô. Ở các giao lộ cần nghiên cứu phương án xây dựng hầm chui hoặc cầu vượt để hạn chế các phương tiện giao cắt.
Thứ hai, thực hiện phân làn, phân tuyến hợp lý trong điều kiện đường có sẵn, dựa trên lưu lượng, mật độ các loại phương tiện lưu thông ở từng tuyến và từng thời điểm. Cần chú ý việc hạn chế một số phương tiện lưu thông vào những khung giờ nhất định, hạn chế tốc độ một cách hợp lý.
Thứ ba, thường xuyên thực hiện việc sửa chữa những đoạn đường hư hỏng, xuống cấp. Chú ý các sự cố kỹ thuật như đường bong tróc, bị ổ gà, đọng nước, biển báo bị che khuất hoặc bị mờ.
Thứ tư, lực lượng cảnh sát giao thông cần tăng cường việc tuần tra, kiểm soát thường xuyên và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về làn đường, vi phạm về tốc độ.
Hà Nội đang triển khai phương án phân làn bằng dải phân cách cứng trên tuyến đường Võ Chí Công (vành đai 2) và Phạm Văn Đồng (vành đai 3) nhằm hạn chế tai nạn giao thông và ùn tắc. Việc này cho thấy nỗ lực của các cấp chính quyền trong việc tìm ra giải pháp cho vấn đề tai nạn giao thông và ùn tắc tại các đô thị lớn.
Tuy nhiên, để các giải pháp trên thực sự hiệu quả, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, sự đồng thuận của người dân và sự đầu tư thích đáng vào hạ tầng giao thông. Bên cạnh đó, việc thường xuyên tuyên truyền, giáo dục về luật giao thông và văn hóa giao thông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tai nạn giao thông.
