Bộ phim tài liệu ‘Xẩm đỏ’, một tác phẩm ghi lại hình ảnh và giọng hát của nghệ nhân Hà Thị Cầu – người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20, đang trong quá trình hoàn tất thủ tục chuyển giao bản quyền cho tỉnh Ninh Bình. Đạo diễn Lương Đình Dũng, người đứng sau bộ phim, cho biết ông đang hoàn thiện các thủ tục cần thiết để bàn giao bản quyền của tác phẩm này. Mặc dù đã hoàn thành từ năm 2011, nhưng tỉnh Ninh Bình vẫn thể hiện mong muốn sở hữu bản quyền để bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa quý báu này.
Bộ phim ‘Xẩm đỏ’ được thực hiện trong nhiều năm, bắt đầu từ 2008 đến 2010, với hơn 1.200 phút quay thực địa. Sau đó, bộ phim được chỉnh sửa và biên tập lại với thời lượng 68 phút, nhằm giúp khán giả có thể thưởng thức nhiều bài hát hơn của nghệ nhân Hà Thị Cầu. Điểm đặc biệt của bộ phim là không sử dụng lời bình, thay vào đó, nghệ nhân Hà Thị Cầu được để tự nhiên thoải mái nhất khi hát, như thể đang trò chuyện trực tiếp với khán giả.
Đạo diễn Lương Đình Dũng chia sẻ, mục đích của ông là lưu giữ lại tất cả những gì đại diện cho di sản văn hóa truyền thống mà nghệ nhân Hà Thị Cầu để lại cho Ninh Bình nói riêng và cho nền nghệ thuật xẩm Việt Nam nói chung. Bộ phim ‘Xẩm đỏ’ không chỉ đơn thuần là hình ảnh về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn là bức tranh sinh động về miền quê mộc mạc, với những hình ảnh như chợ quê, hoa gạo, bến đò… tất cả hòa quyện trong tiếng sênh, nhịp phách, tạo nên một tác phẩm có giá trị nghệ thuật và văn hóa sâu sắc.
Ngoài ‘Xẩm đỏ’, đạo diễn Lương Đình Dũng cũng đã thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng khác về nghệ thuật chèo, như ‘Hề cu Sứt’, ‘Thầy bói đi chợ’, ‘Lý trưởng mẹ Đốp’, ‘Phù thủy sợ ma’, ‘Thị Màu lên chùa’. Ông cho rằng, gốc rễ và nguồn cảm hứng cho hành trình nghệ thuật của mình vẫn là những tác phẩm văn học, nghệ thuật dân tộc. Việc bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa như ‘Xẩm đỏ’ là rất quan trọng, không chỉ trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mà còn trong việc truyền tải những giá trị tinh thần độc đáo đến với thế hệ tương lai.
Việc chuyển giao bản quyền ‘Xẩm đỏ’ cho tỉnh Ninh Bình được xem là một bước quan trọng trong việc bảo tồn di sản văn hóa này. Khi sở hữu bản quyền, tỉnh Ninh Bình sẽ có cơ hội để quảng bá rộng rãi hơn nữa về nghệ thuật xẩm và vai trò của nghệ nhân Hà Thị Cầu trong việc giữ gìn và truyền lại di sản văn hóa này. Đồng thời, đây cũng là cách để tri ân và ghi nhận những đóng góp của nghệ nhân Hà Thị Cầu trong việc bảo tồn và phát triển nền nghệ thuật dân tộc.
