Iran mới đây đã lên tiếng chỉ trích châu Âu vì đã không thực hiện đúng cam kết trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Đồng thời, Tehran cũng tuyên bố không có kế hoạch nối lại các cuộc đàm phán với Washington. Đây là thông tin được người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Esmaeil Baqaei, đưa ra trước thềm cuộc họp dự kiến tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, giữa các quan chức Iran và đại diện của Anh, Pháp, Đức.
Thỏa thuận hạt nhân năm 2015, được ký giữa Iran và các nước thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cùng với Đức, nhằm thiết lập các giới hạn đối với chương trình hạt nhân của Tehran. Đổi lại, các lệnh trừng phạt đối với quốc gia Trung Đông này sẽ được dỡ bỏ. Tuy nhiên, thỏa thuận này đã sụp đổ vào năm 2018 khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt đối với Iran.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran chỉ trích các bên châu Âu đã không thực hiện đúng trách nhiệm của mình trong việc thực thi thỏa thuận hạt nhân. Phát biểu của ông Baqaei được đưa ra trước cuộc họp giữa các quan chức Iran và đại diện của ba nước châu Âu, nhằm thảo luận về tương lai của thỏa thuận hạt nhân.
Ba cường quốc châu Âu đã đe dọa kích hoạt cơ chế ‘snapback’ của Liên hợp quốc – một quy trình có thể khôi phục lại các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Tehran. Lý do họ đưa ra là Iran đã vi phạm các cam kết hạt nhân của mình. Theo Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế, hiện tại Iran là quốc gia duy nhất không sở hữu vũ khí hạt nhân nhưng lại làm giàu uranium lên đến mức 60%. Đây là mức vượt quá giới hạn 3,67% được quy định trong thỏa thuận năm 2015.
Ông Baqaei khẳng định việc ba nước châu Âu kích hoạt cơ chế tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc là ‘vô nghĩa, không thể biện minh và vô đạo đức’. Theo ông, Iran chỉ bắt đầu giảm bớt việc tuân thủ các cam kết sau khi các nước phương Tây không tuân thủ thỏa thuận.
Về quan hệ với Mỹ, ông Baqaei tuyên bố Iran không có ý định đối thoại với Washington sau khi vòng đối thoại thứ sáu bị hủy do tình hình an ninh. Mỹ và Israel đã cáo buộc Iran đang âm thầm phát triển vũ khí hạt nhân, nhưng Tehran nhiều lần khẳng định chương trình hạt nhân của nước này hoàn toàn phục vụ mục đích dân sự.
Viễn cảnh khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 hiện đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng hơn bao giờ hết. Trong khi các bên liên quan chuẩn bị cho các cuộc đàm phán mới, những phát biểu mới của Iran cho thấy sự phức tạp và khó khăn trong việc tìm kiếm một giải pháp chung.
