Hà Nội đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch đô thị, hướng tới mục tiêu trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và bền vững. Thành phố đã và đang ứng dụng các công nghệ như GIS (Hệ thống Thông tin Địa lý), BIM (Mô hình Thông tin Xây dựng), AI (Trí tuệ nhân tạo) và IoT (Internet of Things) trong quy hoạch, nhằm tạo ra một hệ sinh thái quy hoạch hiện đại, nơi mọi công trình, tuyến đường, mạng lưới hạ tầng được mô hình hóa 3D, đánh giá vòng đời, kết nối dữ liệu thời gian thực và hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng, chính xác.
Hà Nội đã đặt mục tiêu đến năm 2026 sẽ số hóa 100% hồ sơ quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phân khu trên nền GIS. Đến năm 2030, toàn bộ dữ liệu quy hoạch kỹ thuật và kiến trúc của thành phố sẽ được GIS hóa và cung cấp công khai trên nền tảng tra cứu trực tuyến. Điều này không chỉ là bước tiến về mặt kỹ thuật, mà còn khẳng định cam kết về minh bạch và cải cách hành chính của chính quyền đô thị hiện đại.
Các chuyên gia cho rằng, ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch không chỉ để xây nhiều hơn, nhanh hơn, mà còn để phát triển hài hòa hơn, bền vững hơn. Đó là tư duy quy hoạch mới mà Hà Nội cần theo đuổi. PGS.TS Trần Hải Dương, chuyên gia công nghệ đô thị, nhấn mạnh rằng, Hà Nội đang cần xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu thông minh, tích hợp GIS, AI, IoT với Big Data để phục vụ quy hoạch, giám sát và dự báo phát triển đô thị.
Theo lộ trình được Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội công bố, thành phố đặt ra các cột mốc cụ thể: giai đoạn 2025-2026 sẽ hoàn tất số hóa toàn bộ hồ sơ quy hoạch phân khu, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật cấp thành phố; giai đoạn 2027-2030 sẽ mở rộng mô hình hóa dữ liệu BIM cho các công trình công cộng, tuyến đường, hạ tầng kỹ thuật chủ chốt; giai đoạn 2030-2035 sẽ triển khai nền tảng tra cứu dữ liệu mở toàn thành phố, kết nối quy hoạch với dữ liệu dân cư, giao thông, môi trường trên nền GIS – BIM – AI.
Tầm nhìn xuyên suốt của lộ trình này là xây dựng một hệ thống ‘bản sao số’ toàn diện cho đô thị Hà Nội, nơi mỗi quyết định quy hoạch đều có căn cứ từ dữ liệu, mô phỏng, phân tích và đánh giá chính sách theo thời gian thực. Để thành công, thành phố cần không chỉ dừng lại ở đầu tư công nghệ, mà còn phải cải cách đồng bộ về thể chế, đào tạo nhân lực, xây dựng văn hóa minh bạch hóa dữ liệu và kết nối cộng đồng.
Việc ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch đô thị không chỉ giúp Hà Nội đạt được mục tiêu trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và bền vững, mà còn giúp thành phố có thể đối phó với những thách thức đang ngày càng gia tăng như quá tải hạ tầng, môi trường và chất lượng sống của cư dân. Một hệ thống quy hoạch đô thị thông minh có thể giúp các nhà quy hoạch và quản lý thành phố đưa ra quyết định sáng suốt, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả đầu tư.
Hơn nữa, với việc cung cấp dữ liệu quy hoạch công khai và minh bạch, thành phố có thể tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào quá trình quy hoạch và quản lý đô thị. Điều này không chỉ giúp tăng cường tính dân chủ và minh bạch, mà còn giúp xây dựng niềm tin và sự ủng hộ của người dân đối với các quyết định quy hoạch.
Để đảm bảo thực hiện thành công lộ trình này, thành phố cần có kế hoạch đầu tư và triển khai cụ thể, bao gồm việc đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân lực và cải cách thể chế. Đồng thời, thành phố cũng cần có cơ chế để khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp, tổ chức và cộng đồng vào quá trình quy hoạch và phát triển đô thị.
