Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc chuyển mình đáng kinh ngạc nhờ vào sự kết hợp giữa chuyển đổi số và tinh thần chủ động từ người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực và sinh động nhất về văn hóa, phong tục quê hương mình, giúp du lịch vùng cao không chỉ phát triển mà còn giữ gìn được bản sắc văn hóa.
Tỉnh Tuyên Quang là một điển hình cho sự vươn lên của người dân bản địa trong lĩnh vực du lịch. Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành biểu tượng cho sự phát triển này. Với 19 hộ dân tham gia mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn tích cực gìn giữ phong tục truyền thống. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên TikTok và Facebook. Qua đó, anh Sấn và nhiều người dân bản địa khác đang đưa văn hóa của mình đến gần hơn với du khách.
Chuyển đổi số đang mở ra bước ngoặt cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình. Sự chủ động và sáng tạo của người dân bản địa đã giúp du lịch vùng cao trở nên đa dạng và phong phú hơn.
Theo Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình. Việc này không chỉ giúp giữ gìn văn hóa mà còn tạo ra thu nhập cho người dân bản địa.
Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông để du lịch vùng cao phát triển bền vững. Hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn là những thách thức cần vượt qua. Hơn thế, chuyển đổi số nếu không đi kèm gìn giữ bản sắc sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa, làm mất đi giá trị đích thực của văn hóa vùng cao.
Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. Với những nỗ lực này, du lịch vùng cao Việt Nam đang có cơ hội để bứt phá và trở thành ngành kinh tế quan trọng, góp phần vào sự phát triển của đất nước.
